Στο 2ο υποχρεωτικό πρωινό τμήμα κατά τη φετινή σχολική χρονιά επιλέξαμε να υλοποιήσουμε, σε συνεργασία με το Γραφείο Σχολικών Δραστηριοτήτων της Δ/νσης Π.Ε. Σερρών, ένα πολιτιστικό πρόγραμμα, που αφορά τις περιπέτειες του Οδυσσέα. Η αγάπη και το ενδιαφέρον των παιδιών για τους μύθους, το ξεφύλλισμα καθημερινά βιβλίων από τη βιβλιοθήκη της τάξης μας, μας έδωσε το κίνητρο να ασχοληθούμε περισσότερο με την ελληνική μυθολογία. Τέλος Ιανουαρίου ξεκίνησαν λοιπόν να υλοποιούνται οι δραστηριότητες του προγράμματος.Το μεγάλο και δύσκολο ταξίδι του πολυμήχανου Οδυσσέα, από την Τροία προς την πατρίδα του την Ιθάκη, όλοι οι σταθμοί του ταξιδιού του, που από λίγες εβδομάδες κράτησε 10 χρόνια, μαγεύει μικρούς και μεγάλους. Ο Οδυσσέας, ένας μύθος αρχαίος, ένας ήρωας – σύμβολο, ύστερα από τη μεγάλη του περιπλάνηση, επιστρέφει στην πολυπόθητη αγαπημένη του πατρίδα την Ιθάκη και ξαναβλέπει τους αγαπημένους του ανθρώπους. Το ταξίδι του Οδυσσέα δύσκολο, αλλά πρέπει να διδαχτούμε πολλά από το πνεύμα και τη διορατικότητά του και κυρίως να μάθουμε, για το πως πρέπει να διαχειριζόμαστε τις δύσκολες στιγμές της ζωής μας και να παλεύουμε για τον σκοπό που έχουμε θέσει.
Σκοπός του προγράμματος είναι η γνωριμία των παιδιών με τον ήρωα “Οδυσσέα” και τις περιπέτειες του. Κάποιοι από τους παιδαγωγικούς στόχους του προγράμματος είναι οι παρακάτω:
- Να γνωρίσουν τα παιδιά τον Ομηρικό ήρωα Οδυσσέα και τις περιπέτειές του.
- Να αναπτύσσουν δεξιότητες παραγωγής λόγου και γραφής μέσα από την αφήγηση ιστοριών, λύση αινιγμάτων, σταυρόλεξων κ.α.
- Να εκφραστούν δημιουργικά μέσα από τις διάφορες μορφές τέχνης ( ζωγραφική, κολάζ, χορός κ.α.).
-
Να εξοικειωθούν με τη χρήση των υπολογιστών και με τη χρήση λογισμικών, σύμφωνα με τις δυνατότητες που επιτρέπει η ηλικία τους και να αποκτήσουν θετική στάση ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών.
Η μεθοδολογία που θα ακολουθήσουμε είναι η θεματική προσέγγιση σε συνδυασμό με τη μέθοδο project και με άλλες τεχνικές όπως το παιχνίδι.
Όπως κάθε φορά που ξεκινάμε μια θεματική ενότητα έτσι και εδώ φτιάξαμε το ιστόγραμμα.. Τι γνωρίζουν τα παιδιά για το θέμα.
Και οι απαντήσεις των παιδιών για αυτά που θέλουν να μάθουν…
Αρχικά τα παιδιά ζωγράφισαν τον ήρωα Οδυσσέα όπως τον φαντάζονται….και έγραψαν όπως μπόρεσαν το όνομά του.
Για να ξεκινήσουν οι περιπέτειες του Οδυσσέα από την Τροία έπρεπε πρώτα να μάθουμε πώς βρέθηκε εκεί ο ήρωάς μας. Διαβάσαμε λοιπόν το το βιβλίο ” Ο Οδυσσέας και ο Δούρειος Ίππος ” και μάθαμε ότι ο Οδυσσέας πήγε στην Τροία για να βοηθήσει τον φίλο του Μενέλαο, βασιλιά της Σπάρτης, να πάρει πίσω τη σύζυγό του, την ωραία Ελένη, που την είχε κλέψει ο Πάρης, γιος του βασιλιά της Τροίας. Οι Έλληνες κέρδισαν στον πόλεμο ενάντια στους Τρώες χάρη στο ευφυές σχέδιο του πολυμήχανου Οδυσσέα, τον Δούρειο ίππο.
Τα παιδιά ζωγράφισαν ότι τους έκανε εντύπωση από αυτό το βιβλίο.
Παρακολουθήσαμε και ένα video στον H/Y για τον Τρωικό πόλεμο.
https://www.youtube.com/watch?v=2XG-bA4ywjg
Αυτό βέβαια που κέντρισε το ενδιαφέρον των παιδιών ήταν ο Δούρειος ίππος. Και έτσι θέλησαν να φτιάξει ο καθένας το δικό του Δούρειο ίππο για να τον πάρει στο σπίτι του.
Στη συνέχεια τοποθετήσαμε το χάρτη της Ελλάδας στην τάξη μας και βάλαμε πάνω την Ιθάκη (πατρίδα του Οδυσσέα), τη Σπάρτη (εκεί όπου ζούσε ο βασιλιάς Μενέλαος) και απέναντι την Τροία (εκεί όπου πολέμησε ο Οδυσσέας και ξεκίνησε το ταξίδι της επιστροφής του προς την πατρίδα του). Βάλαμε βέβαια και τη δική μας πόλη και κάποιες άλλες γνωστές στα παιδιά.
Και σ’ ένα φύλλο εργασίας χρωμάτισαν τα παιδιά ένα χάρτη και τοποθέτησαν πάνω την Ιθάκη και την Τροία, λέξεις τις οποίες είχα γράψει με διαφορετικά χρώματα για να μπορούν να τις ξεχωρίζουν τα παιδιά. Και τα κατάφεραν μια χαρά…
Πώς όμως ο Οδυσσέας με τους συντρόφους του ξεκίνησαν από την Τροία το ταξίδι της επιστροφής τους προς την πατρίδα; Μάθαμε λοιπόν για τα πλοία εκείνης της εποχής – τις τριήρεις και φυσικά είδαμε και το καράβι του Οδυσσέα. Χρησιμοποίησα εικόνες με τριήρεις από το blog της κ.Μάνεση και συνθέσαμε τη λέξη τριήρης με μικρά και κεφαλαία γράμματα και το ολοκληρώσαμε σ’ ένα φύλλο εργασίας. Επίσης βάζοντας τα γράμματα στη σειρά για να σχηματίσουμε τη λέξη ΤΡΙΗΡΗΣ φτιάξανε τα παιδιά το παζλ με την τριήρη.
Πατήστε στους παρακάτω συνδέσμους για να μπορέσετε να δείτε τα video που παρακολουθήσαμε για τις τριήρεις και τη σχεδία του Οδυσσέα.
https://video.link/w/SzBad
https://video.link/w/DvBad
Καλλιεργώντας τα παιδιά τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους, ο καθένας σχεδίασε τη δική του τριήρης και της έδωσε και ένα όνομα…(Ιθάκη, Δούρειος ίππος, Ωραία Ελένη, κ.α.).
Παίξαμε με το αρχικό γράμμα από την Τροία και την τριήρη, το Τ, τ. Ακούσαμε την ιστορία με το Τ, τ από το Ένα Γράμμα Μια Ιστορία : ” Το τρομερό ταμπούρλο “ https://video.link/w/3OBad Βρήκαμε λέξεις που ακούσαμε στο βίντεο και αρχίζουν από τη φωνούλα Τ, τ και κάποιες άλλες που γνωρίζαμε. Η νηπιαγωγός τις έγραψε στον πίνακα. Τα παιδιά στις αυθόρμητες δραστηριότητες χρησιμοποίησαν τουβλάκια και έφτιαξαν το γράμμα Τ, τ. Ασχοληθήκαμε με διάφορα φύλλα εργασίας για το Τ, τ μεγάλο και μικρό. Ανακάλυψαν τα παιδιά το συγκεκριμένο γράμμα ανάμεσα σε μια ομάδα γραμμάτων και λέξεων και προσπάθησαν να το γράψουν μέσα στο περίγραμμα που έφτιαξαν με το ίδιο γράμμα.
Το κάθε παιδί έφτιαξε με πηλό τη δική του τριήρη και αφού τις τοποθετήσαμε για λίγο στο φουρνάκι για να στεγνώσει ο πηλός, τις έβαψαν με τέμπερες και πινέλα. Βάλαμε και τα πανιά και έτοιμοι για το ταξίδι του Οδυσσέα…
Ξεκινήσαμε λοιπόν να διαβάζουμε το παρακάτω βιβλίο…
Πρώτος σταθμός του Οδυσσέα η χώρα των Κικόνων, ψηλά στη Θράκη. Διαβάσαμε το απόσπασμα στο βιβλίο και γράψαμε τον πρώτο σταθμό για να τον κολλήσουμε στο χάρτη μας. Τα παιδιά ζωγράφισαν ότι τους έκανε εντύπωση από αυτά που διαβάσαμε για τους Κίκονες. Είδαμε επίσης στον Η/Υ την ταινία “Ο Οδυσσέας στη χώρα των Κικόνων”.
(Μπορείτε να δείτε την ταινία πατώντας πάνω στον παρακάτω σύνδεσμο)
https://video.link/w/cLnbd
Δεύτερος σταθμός του Οδυσσέα στο νησί των Λωτοφάγων. Διαβάσαμε το σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο μας, συζητήσαμε και ζωγράφισαν τα παιδιά τις εντυπώσεις τους. Έπειτα είδαμε στον Η/Υ την ταινία “Ο Οδυσσέας στο νησί των Λοτωφάγων”.
(Μπορείτε να δείτε την ταινία πατώντας πάνω στον παρακάτω σύνδεσμο)
Τρίτος σταθμός του Οδυσσέα στο νησί των Κυκλώπων. Διαβάσαμε το σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο μας, συζητήσαμε και ζωγράφισαν τα παιδιά τις εντυπώσεις τους. Έπειτα είδαμε στον Η/Υ την ταινία “Ο Οδυσσέας στο νησί των Κυκλώπων”.
(Μπορείτε να δείτε την ταινία πατώντας πάνω στον παρακάτω σύνδεσμο)
Σ΄αυτόν τον σταθμό του Οδυσσέα είχαμε την ευκαιρία να παίξουμε με τους αριθμούς. Ο Οδυσσέας πήρε τους συντρόφους του και πήγε να εξερευνήσει τη χώρα του Κύκλωπα. Μετρήσαμε πόσοι ήταν όλοι μαζί, πόσους συντρόφους έφαγε ο Κύκλωπας και πόσοι γύρισαν πίσω στο καράβι. Και σ΄ένα φύλλο εργασίας, σαν εμπέδωση, τα παιδιά σημειώνουν τα αποτελέσματα των μετρήσεών τους.
Στη συνέχεια φεύγουμε από τη χώρα του Κύκλωπα με πολλές απώλειες.Τέταρτος σταθμός του Οδυσσέα στο νησί του Αιόλου. Διαβάσαμε το σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο μας, συζητήσαμε και έπειτα είδαμε στον Η/Υ την ταινία “Ο Οδυσσέας στο νησί του Αιόλου”.
(Μπορείτε να δείτε την ταινία πατώντας πάνω στον παρακάτω σύνδεσμο)
Τα παιδιά παρατήρησαν πίνακες ζωγραφικής με τον Αίολο και τον ασκό με τους ανέμους και προσπάθησαν να τον αναπαραστήσουν – ζωντανέψουν με τα κατάλληλα χρώματα.
Αναγνώρισαν σε φύλλο εργασίας τη λέξη αέρας ανάμεσα σε άλλες λέξεις και μέτρησαν επίσης σε φύλλο εργασίας τα δώρα που έδωσε ο Αίολος στον Οδυσσέα γράφοντας κάθε φορά το σωστό αριθμό.
Πέμπτος σταθμός του Οδυσσέα το νησί των Λαιστρυγόνων. Διαβάσαμε το σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο μας, συζητήσαμε και έπειτα είδαμε στον Η/Υ και με τη βοήθεια του προτζέκτορα, την ταινία “Ο Οδυσσέας στους Λαιστρυγόνες”.
(Μπορείτε να δείτε την ταινία πατώντας πάνω στον παρακάτω σύνδεσμο)
Τα παιδιά στη συνέχεια ζωγράφισαν τις εντυπώσεις τους απ’ αυτή την περιπέτεια του Οδυσσέα.
Έκτος σταθμός του Οδυσσέα το νησί της Κίρκης. Διαβάσαμε το σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο μας, συζητήσαμε και έπειτα είδαμε στον Η/Υ την ταινία “Ο Οδυσσέας στο νησί της Κίρκης” και τα παιδιά ζωγράφισαν όπως φαντάστηκαν τη βασίλισσα Κίρκη.
(Μπορείτε να δείτε την ταινία πατώντας πάνω στον παρακάτω σύνδεσμο)
Επόμενος σταθμός του Οδυσσέα ο Άδης, τον οποίο είδαμε στον Η/Υ, συζητήσαμε με τα παιδιά και μπορείτε να δείτε στον παρακάτω σύνδεσμο https://video.link/w/zebnd
Στον Άδη ο Οδυσσέας συνάντησε το Μάντη Τειρεσία και τον ενημέρωσε ότι τον περιμένουν ακόμη πολλές δυσκολίες και εμπόδια μέχρι να φτάσει στην πατρίδα του την Ιθάκη.
Έβδομος σταθμός και εμπόδιο του Οδυσσέα οι σειρήνες. Διαβάσαμε το σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο μας, συζητήσαμε και έπειτα είδαμε στον Η/Υ και με τη βοήθεια του προτζέκτορα, την ταινία “Ο Οδυσσέας και οι Σειρήνες”. Τα παιδιά ζωγράφισαν με το δικό τους τρόπο την περιπέτεια του Οδυσσέα με τις Σειρήνες.
(Μπορείτε να δείτε την ταινία πατώντας πάνω στον παρακάτω σύνδεσμο)
Επόμενος σταθμός – όγδοος του Οδυσσέα και των συντρόφων του η Σκύλα και η Χάρυβδη. Πλησίασαν το στενό της Σκύλας και της Χάρυβδης. Από το ένα μέρος του στενού η Χάρυβδη που ρουφούσε και έφτυνε το νερό της θάλασσας κι έπνιγε τα καράβια. Δεν την πλησίασαν, όπως είχε συμβουλέψει τον Οδυσσέα η Κίρκη και γλίτωσαν. Από το άλλο μέρος όμως, ένα τέρας, η Σκύλα, κουλουριασµένη στη σπηλιά της, τέντωσε τα έξι φοβερά κεφάλια της, άρπαξε έξι συντρόφους του Οδυσσέα και τους έφαγε. Πέρασαν κλαίγοντας από το φοβερό στενό και βρέθηκαν στην ανοιχτή θάλασσα.
Διαβάσαμε το σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο μας, συζητήσαμε και έπειτα είδαμε στον Η/Υ και με τη βοήθεια του προτζέκτορα, την ταινία “Η Σκύλα και η Χάρυβδη ” και τα παιδιά ζωγράφισαν όπως μπορούσαν τη Σκύλα και τη Χάρυβδη, γράφοντας τους αριθμούς στα κεφάλια της Σκύλας.
Στο σημείο αυτό δώσαμε στο παιδιά ένα φύλλο εργασίας με κάποιους από τους μέχρι τώρα σταθμούς του Οδυσσέα και προσπάθησαν να ενώσουν τα ονόματα με το αρχικό τους γράμμα.
Μετά την περιπέτεια του Οδυσσέα με τη Σκύλα και τη Χάρυβδη, ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του σταμάτησαν στο νησί του Θεού Ήλιου. Εκεί έβοσκαν τα ιερά βόδια του θεού. Θυμήθηκε τότε ο Οδυσσέας του Τειρεσία τα λόγια και παρακαλούσε τους συντρόφους του να φύγουν μακριά απ’ το νησί αυτό. Μα εκείνοι ήταν πολύ κουρασµένοι και δε δέχονταν. Όταν τους τέλειωσαν τα τρόφιµα, έμειναν μερικές μέρες νηστικοί. Μια μέρα όμως, που ο Οδυσσέας κοιμόταν, έσφαξαν μερικά βόδια και τα έψησαν. Όταν ξύπνησε ο Οδυσσέας τρόμαξε, μα ήταν αργά. Φεύγοντας απ’ το νησί του Ήλιου ο Δίας τούς έστειλε άγρια καταιγίδα και κύματα θεόρατα. Ένα αστροπελέκι χτύπησε το καράβι και το διέλυσε. Πνίγηκαν όλοι. Μόνο ο Οδυσσέας γλίτωσε. Πιασμένος από ένα ξύλο περιπλανιόταν στη θάλασσα δέκα ολόκληρα μερόνυχτα.
(Μπορείτε να δείτε την ταινία πατώντας πάνω στον παρακάτω σύνδεσμο)
Τέλος, τα κύματα τον έβγαλαν στο νησί της νύμφης Καλυψώς – επόμενος σταθμός του Οδυσσέα.
Είδαμε την ταινία “Ο Οδυσσέας στο νησί της Καλυψώς”.Η Καλυψώ τον πήρε στη σπηλιά της και τον φρόντισε. Όταν συνήλθε, όμως, δεν τον άφηνε να φύγει. Επτά ολόκληρα χρόνια τον κράτησε στο νησί της. Ώσπου τον λυπήθηκε η Αθηνά και παρακάλεσε τον πατέρα της, το ∆ία, να τον βοηθήσει. Εκείνος έστειλε τον Ερµή στην Καλυψώ και τη διέταξε ν’ αφήσει τον Οδυσσέα να φύγει. Είδαμε στον Η/Υ και με τη βοήθεια του προτζέκτορα, την ταινία “Ο Οδυσσέας στο νησί της Καλυψώς”.
(Μπορείτε να δείτε την ταινία πατώντας πάνω στον παρακάτω σύνδεσμο)
Μετά από την προβολή της ταινίας τα παιδιά, παρατηρώντας το πρόσωπο του Οδυσσέα και καταλαβαίνοντας ότι ήταν λυπημένος και θλιμμένος, ζωγράφισαν όλα εκείνα, που πιθανόν να σκεφτότανε ο Οδυσσέας, όταν ήταν στο νησί της Καλυψώς.
Στη συνέχεια προσπάθησαν να ζωγραφίσουν τη σχεδία που έφτιαξε ο Οδυσσέας, με κορμούς από δέντρα, για να φύγει από το νησί της Καλυψώς και να συνεχίσει το ταξίδι του προς την Ιθάκη και έγραψαν τα λόγια της Καλυψώς προς τον Οδυσσέα ” ΚΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ “.
Με τη σχεδία που έφτιαξε ο Οδυσσέας ξανοίχτηκε και πάλι στο πέλαγος, με σκοπό να φτάσει στην πατρίδα του την Ιθάκη. Δέκα επτά μέρες ταξίδευε και κόντευε να φτάσει στην Ιθάκη. Τότε όμως τον είδε ο Ποσειδώνας, χτύπησε με την τρίαινα τη θάλασσα και σήκωσε κύματα τεράστια. Διαλύθηκε η σχεδία κι ο Οδυσσέας πάλι βρέθηκε στη θάλασσα. Δυο μέρες και δυο νύχτες κολυμπούσε και τον έδερναν τα κύματα. Την τρίτη μέρα με τη βοήθεια μιας νεράιδας, της Λευκοθέας, βγήκε σ’ ένα ακρογιάλι. Ξάπλωσε κάτω από μια ελιά, σκεπάστηκε με φύλλα και κοιμήθηκε βαθιά. Είχε φτάσει στο νησί των Φαιάκων – δέκατος σταθμός του Οδυσσέα.
Είδαμε στον Η/Υ και με τη βοήθεια του προτζέκτορα, την ταινία “Ο Οδυσσέας στο νησί των Φαιάκων”.
(Μπορείτε να δείτε την ταινία πατώντας πάνω στον παρακάτω σύνδεσμο)
Στη συνέχεια τα παιδιά προσπάθησαν να σχηματίσουν, με γράμματα που τους δώσαμε, τα ονόματα ΦΑΙΑΚΕΣ και ΝΑΥΣΙΚΑ (κόρη του βασιλιά Αλκίνοου στο νησί των Φαιάκων).
Ο Οδυσσέας στην Ιθάκη
Όταν ο βασιλιάς των Φαιάκων, ο Αλκίνοος, έμαθε ότι ο ξένος επισκέπτης στο νησί τους ήταν ο Οδυσσέας, ετοίμασε καράβι και το σούρουπο ξεκίνησαν να πάνε τον Οδυσσέα στην Ιθάκη, την πατρίδα του. Όλη τη νύχτα ταξιδεύανε. Χαράματα έφτασαν στην Ιθάκη. Ο Οδυσσέας κοιμόταν και γι’ αυτό τον σήκωσαν στα χέρια και τον ξάπλωσαν στην αμμουδιά. Έβαλαν δίπλα του τα δώρα που του χάρισαν κι έφυγαν. Είδαμε στον Η/Υ την ταινία “Ο Οδυσσέας στην Ιθάκη”.
Όταν ο Οδυσσέας συνάντησε το γιο του τον Τηλέμαχο, ήρθε η θεά Αθηνά κι έδωσε στον Οδυσσέα την πρώτη του μορφή κι εκείνος φανερώθηκε στο γιο του. Γιος και πατέρας αγκαλιάστηκαν. Μετά κατέστρωσαν μαζί ένα σχέδιο, για να μπορέσουν να σκοτώσουν τους μνηστήρες. Τα παιδιά ζωγράφισαν τον Οδυσσέα, το γιό του και το βοσκό Εύμαιο.
Στη συνέχεια, όταν ο Οδυσσέας μπήκε στο παλάτι με τη μορφή ζητιάνου, όπως τον μεταμόρφωσε και πάλι η θεά Αθηνά, βρήκε τους μνηστήρες να τρώνε και να πίνουν. Ο Τηλέμαχος του έφερε να φάει. Οι μνηστήρες τον κορόιδευαν, τον χτυπούσαν, τον φοβέριζαν και του έλεγαν να φύγει. Είδαμε τη συνέχεια στην ταινία “Ο Οδυσσέας στην Ιθάκη”.
(Μπορείτε να δείτε την ταινία πατώντας πάνω στον παρακάτω σύνδεσμο)
Τέλος ο Οδυσσέας σκότωσε όλους τους μνηστήρες και η Ευρύκλεια πήγε στην Πηνελόπη να της πει πως ήρθε ο Οδυσσέας. Εκείνη δεν την πίστεψε. Όταν όμως βεβαιώθηκε πως ο ξένος ήταν ο Οδυσσέας, τον αγκάλιασε κι έκλαψαν κι οι δυο από χαρά. Ο Οδυσσέας έζησε ευτυχισμένος και βασίλεψε για πολλά χρόνια στην αγαπημένη του πατρίδα, την Ιθάκη.
Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων στις 18 Μαΐου τα παιδιά, μετά από την εικονική μας περιήγηση στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα, ζωγράφισαν μέσα σ’ ένα αγγείο μια περιπέτεια του Οδυσσέα που τους έκανε εντύπωση.
Τα παιδιά συμπλήρωσαν επίσης με επιτυχία ένα σταυρόλεξο σχετικό με το ταξίδι του Οδυσσέα.
Ολοκληρώνοντας το ταξίδι του ο Οδυσσέας, σκεφτήκαμε να φτιάξουμε ένα χάρτη και να διαγράψουμε την πορεία του από τα μέρη που πέρασε, ξεκινώντας από την Τροία και μέχρι να φτάσει στην Ιθάκη.
Στο τέλος ζωγράφισαν το παλάτι του Οδυσσέα στην Ιθάκη, όπου έζησε ευτυχισμένος με τη γυναίκα του Πηνελόπη και το γιο του Τηλέμαχο.
Τελειώνοντας το ταξίδι μας με τον Οδυσσέα, μαζί με τα παιδιά προσπαθήσαμε να φτιάξουμε την αλφαβήτα της Οδύσσειας.
